10/05/2021

Warunki termiczne i pluwialne w Polsce w kwietniu 2021 roku

Średnia obszarowa temperatura powietrza w kwietniu 2021 r. wyniosła 6,0°C i była aż o 2,6°C niższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny kwiecień należy zaliczyć do miesięcy ekstremalnie chłodnych.

mapa kwiecień 2021
Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza oraz klasyfikacja termiczna w kwietniu 2021 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski.

Najcieplejszym regionem Polski była zachodnia część Pasa Nizin (średnia obszarowa temperatura 6,6°C), najchłodniejszym zaś Sudety (5,1°C). Warunki termiczne we wszystkich regionach zostały sklasyfikowane jako ekstremalnie chłodne.

Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., kwiecień 2021 r. plasuje się na 61. pozycji. Był to najzimniejszy kwiecień w XXI wieku. Najwyższą średnią temperaturą charakteryzował się ten miesiąc w 2018 r. (12,6°C), a najniższą w 1958 r. (4,3°C).

kwiecień na przestrzeni lat
Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce w kwietniu, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w kwietniu pokazuje, że wartość średniej miesięcznej temperatury powietrza była na całym obszarze Polski dodatnia. Najchłodniejszymi regionami były północna część kraju oraz Sudety i Karpaty. Izotermy układają się zasadniczo równoleżnikowo, co odzwierciedla wpływ wzrastającej insolacji. Niewielkie modyfikacje są związane z oddziaływaniem czynników regionalnych.

Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się granicach od 0,0°C do –4,0°C. Na większości obszaru kraju anomalie wyniosły od –1,0°C do –2,0°C. Najniższe wartości anomalii temperatury (od – 1,0°C do 0,0°C) odnotowano w Zamościu i okolicy.

Najwyższą temperaturę powietrza (23,7°C) odnotowano 1 kwietnia w Tarnowie (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Był to najcieplejszy dzień w centralnej i południowej Polsce. Z kolei na zachodzie i północy kraju najwyższe temperatury odnotowano 11 kwietnia
(21,1°C w Słubicach). Najzimniej było na stacji w Zakopanem, gdzie 9 kwietnia termometr wskazał temperaturę –9,2°C, oraz na Śnieżce (–12,7°C w dniu 6 kwietnia) i Kasprowych Wierchu (–14,8°C w dniu 7 kwietnia). W całej Polsce najniższej wartości temperatury powietrza rejestrowano w okresach 6-9 lub 25-27 kwietnia.

Przestrzenny rozkład wartości kwantyla 95% temperatury maksymalnej pokazuje, że najchłodniejszym regionami w kwietniu były Pas Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich oraz Tatry i Karkonosze, a najcieplejszymi wschodnia część centralnej Polski. Przestrzenny rozkład wartość kwantyla 5% dobowej temperatury minimalnej był znacznie mniej urozmaicony.
W kwietniu średnie dobowe wartości temperatury powietrza układały się zasadniczo w pasie pomiędzy kwantylem 10% a średnią dobowych wieloletnich wartości tego elementu. Wyraźnie widoczny jest epizod chłodu w połowie trzeciej dekady miesiąca (więcej na stronie klimat.imgw.pl w zakładce Analizy klimatyczne/Zmienność).

Temperatura powietrza w kwietniu 2021 r., pomimo silnego ujemnego odchylenia od wartości średniej, nie wpłynęła w istotny sposób na występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na 2,5°C.

Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju. Najsilniejszy wzrost temperatury powietrza w kwietniu (blisko 2,7°C) występuje na obszarze Pojezierzy, najsłabszy – w Sudetach (2,1°C).

OPADY ATMOSFERYCZNE

Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w kwietniu w Polsce wyniosła 39,2 mm, co stanowiło 108% normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony kwiecień należy zaliczyć do miesięcy normalnych.
Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1951 r., kwiecień 2021 r. plasuje się na 27. pozycji. Najbardziej zasobny w opady był kwiecień w 1967 r. (ze średnią sumą 51,3 mm), najmniej – w 2009 r. (zaledwie 6,1 mm).

Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w kwietniu, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w kwietniu, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Kwiecień 2021 roku charakteryzował się silnym przestrzennym zróżnicowaniem warunków pluwialnych na obszarze całego kraju. Najniższe opady, o sumach miesięcznych poniżej 20 mm, wystąpiły na północy – w Pasie Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich. Z kolei na obszarze Karpat i w południowej części Podkarpacia sumy miesięczne opadów przekraczały 110 mm. Opady w kwietniu zawierały się w przedziale 30-170% normy wieloletniej (1991-2020).

Skumulowana liczba dni z opadem (liczona od 1 stycznia) na większości stacji była zgodna z normą, chociaż na niektórych przekraczała ją w granicy do 20%, a na innych była niższa od normy o 7-8 dni.

Występowanie opadów o najwyższych dobowych sumach było istotnie zróżnicowane. W Helu najwyższa wartość dobowej sumy opadów wyniosła 1,9 mm, a prawdopodobieństwo wystąpienia opadu o wyższej wartości sumy dobowej było bliskie 30%. Tymczasem w Nowym Sączu maksymalna dobowa suma opadów wyniosła 24,3 mm, a prawdopodobieństwo jej przekroczenia było rzędu 7%.


Opracował M. Miętus
Na podstawie materiałów przygotowanych przez zespół:
D. Czekierda, A. Wypych, A. Chodubska, M. Marosz, D. Biernacik

Informacje o Przetwarzaniu Danych Osobowych

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej z siedzibą w Warszawie, ul. Podleśna 61, 01-673 Warszawa dalej „IMGW-PIB”, jako administrator w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) dalej „RODO”, stosownie do postanowień RODO, informuje: Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iodo@imgw.pl Pani/Pana dane osobowe mogą być przetwarzane w celu: Wypełnienia obowiązków prawnych, wynikających z obowiązujących przepisów prawa, a w szczególności: a. z ustawy o instytutach badawczych, b. z ustawy Prawo wodne, c. z ustawy Prawo zamówień publicznych, d. z ustawy dostępie do informacji publicznej, e. z ustawy Kodeks pracy, f. z ustawy Prawo lotnicze, g. z ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, h. z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, i. z ustawy o Narodowym Centrum Nauki, (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. c oraz e RODO); Realizacji umów której stroną jest Pani/Pan, lub do podjęcia działań na żądanie Pani/Pana, przed zawarciem umów (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit b RODO); Wynikającym z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora (realizacja praw wynikających z roszczeń odszkodowawczych wynikających z czynów niedozwolonych), (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit f RODO); W zakresie i celu określonym w treści wcześniej udzielonej Panią/ Pana zgody (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. a RODO). Odbiorcą Pani/Pana danych osobowych mogą być organy władzy publicznej oraz podmioty wykonujące zadania publiczne lub działające na zlecenie organów władzy publicznej, w zakresie i w celach, które wynikają z przepisów powszechnie obowiązującego prawa, podmioty kontrolujące administratora, podmioty finansujące administratora, strony umów z administratorem. Dane będą przechowywane do czasu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie. W zakresie, określonym w pkt2.1 (art. 6 ust. 1 lit c oraz e RODO) dane będą przechowywane przez okres niezbędny do realizacji wskazanych tam celów przetwarzania. W przypadkach, o których mowa w pkt2.2 (art. 6 ust. 1 lit. b RODO) dane będą przechowywane co najmniej do chwili wykonania umowy i upływu okresu przedawnienia roszczeń oraz zobowiązań podatkowych z nią związanych, a w przypadkach, o których mowa w pkt2.3 (art. 6 ust. 1 lit. f RODO) - do czasu przedawnienia roszczeń. W związku z przetwarzaniem Pani/Pana danych osobowych przysługują Pani/Panu następujące uprawnienia: Prawo dostępu do danych osobowych, w tym prawo do uzyskania kopii tych danych; Prawo do żądania sprostowania (poprawiania) danych osobowych – w przypadku, gdy dane są nieprawidłowe lub niekompletne; Prawo do żądania usunięcia danych osobowych (tzw. prawo do bycia zapomnianym), w przypadku, gdy: a. dane nie są już niezbędne do celów, dla których były zebrane lub w inny sposób przetwarzane, b. osoba, której dane dotyczą, wniosła sprzeciw wobec przetwarzania danych osobowych, c. osoba, której dane dotyczą wycofała zgodę na przetwarzanie danych osobowych, która jest podstawą przetwarzania danych i nie ma innej podstawy prawnej przetwarzania danych, d. dane osobowe przetwarzane są niezgodnie z prawem, e. dane osobowe muszą być usunięte w celu wywiązania się z obowiązku wynikającego z przepisów prawa; Prawo do żądania ograniczenia przetwarzania danych osobowych – w przypadku, gdy: a. osoba, której dane dotyczą kwestionuje prawidłowość danych osobowych, b. przetwarzanie danych jest niezgodne z prawem, a osoba, której dane dotyczą, sprzeciwia się usunięciu danych, żądając w zamian ich ograniczenia, c. administrator nie potrzebuje już danych dla swoich celów, ale osoba, której dane dotyczą, potrzebuje ich do ustalenia, obrony lub dochodzenia roszczeń, d. osoba, której dane dotyczą, wniosła sprzeciw wobec przetwarzania danych, do czasu ustalenia czy prawnie uzasadnione podstawy po stronie administratora są nadrzędne wobec podstawy sprzeciwu; Prawo sprzeciwu wobec przetwarzania danych – w przypadku, gdy łącznie spełnione są następujące przesłanki: a. zaistnieją przyczyny związane z Pani/Pana szczególną sytuacją, w przypadku przetwarzania danych na podstawie zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej przez Administratora, b. przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez Administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności, gdy osoba, której dane dotyczą jest dzieckiem. Ponadto: W przypadku, gdy przetwarzanie danych osobowych odbywa się na podstawie zgody osoby na przetwarzanie danych osobowych (art. 6 ust. 1 lit a RODO), przysługuje Pani/Panu prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie Pani/ Pana zgody przed jej wycofaniem. W przypadku uznania, iż przetwarzanie przez Administratora Pani/Pana danych osobowych narusza przepisy prawa przysługuje Pani/Panu prawo wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest obowiązkowe, w sytuacji, gdy przesłankę przetwarzania danych osobowych stanowi przepis prawa. Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest dobrowolne, ale konieczne do zawarcia między stronami umowy, w sytuacji, gdy przesłankę przetwarzania stanowi Państwa wniosek o zawarcie umowy, W przypadku gdy przetwarzanie odbywa się na podstawie zgody, podanie danych osobowych administratorowi jest dobrowolne. Pani/Pana dane będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany i będą profilowane. Newsletter klauzule Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez IMGW-PIBz siedzibą w Warszawie, przy ul. Podleśnej 61 moich danych osobowych (tj. danych podanych w Formularzu Rejestracyjnym) w celu otrzymywania Newslettera.