18/03/2022

Sytuacja hydrologiczna w Polsce. Czy grozi nam susza?

Słoneczna i bezdeszczowa aura, utrzymująca się w całym kraju od kilku tygodni, spowodowała obniżenie się poziomu wody w rzekach i wysychanie wierzchniej warstwy gleby. Po ciepłej i bezśnieżnej zimie obserwujemy pierwsze symptomy nasilającej się suszy, która utrudnia wysiew zbóż jarych i uniemożliwia nawożenie gleby nawozami azotanowymi. Sytuacja powinna poprawić się w kwietniu – w długoterminowych prognozach przewidujemy większą ilość opadów, a stan wód w rzekach powinien się podnieść po wiosennych roztopach pokrywy śnieżnej w górach.

Skumulowany miesięczny opad w dniach 1-17 marca 2022 r.

Sytuacja hydrologiczno-meteorologiczna w marcu

Marzec, w odróżnieniu od lutego, który był miesiącem skrajnie wilgotnym (159% normy miesięcznego opadu, więcej: https://stopsuszy.imgw.pl/charakterystyka-wybranych-elementow-klimatu-w-polsce-w-lutym-2022-roku-podsumowanie-sezonu-zimowego/), zaczął się bezdeszczowo. Przez większość okresu dominowała wyżowa pogoda. Od 25 lutego w północnych i centralnych województwach nie zarejestrowano znaczących opadów atmosferycznych. Większe sumy opadów występowały w górach, głównie w formie śniegu i deszczu ze śniegiem. W Tatrach i Sudetach nadal zalega spora ilość śniegu: na Kasprowym Wierchu i Dolinie Pięciu Stawów ponad 160 cm, a w obszarach podgórskich i w kotlinach ponad 60 cm. Dane o pokrywie śnieżnej publikujemy w codziennie aktualizowanym raporcie śniegowym https://hydro.imgw.pl/#iceSheet.

Miesięczna suma średniego opadu atmosferycznego w Polsce w układzie hydrologicznym w lutym 2022 r. (grafiki po lewej) i w pierwszej połowie marca (grafiki po prawej).

Na w połowie lutego jak i na początku marca na rzekach dominowała strefa wody średniej i wysokiej, tylko miejscami zaznaczyła się strefa wody niskiej. Jednak ponad 20 dni bez opadu spowodowało gwałtowny przyrost liczby stacji wodowskazowych w strefie wody niskiej. Woda wysoka utrzymuje się głównie w zlewni Narwi i punktowo w północnej połowie kraju. Tylko na 4 do 7 stacji wodowskazowych występowały przepływy poniżej SNQ (poziom poniżej którego mówimy o suszy hydrologicznej), ale tempo spadku stanu wody w rzekach jest niepokojący i bacznie przyglądamy się tym trendom.

Stany wody na rzekach w dniach 18 lutego i 18 marca 2022 r.

Na początku marca wskaźnik wilgotności gleby w płytkiej warstwie korzeniowej (0-7 cm głębokości) był na znacznym obszarze Polski dość wysoki, tylko na północnym wschodzie poniżej 40%. Obecnie obserwujemy rozszerzanie się stref z niskim poziomem wilgotności gleby – głównie na wschodnich i zachodnich krańcach kraju. W głębszych warstwach (poniżej 7 cm głębokości) sytuacja wciąż jest korzystna i tylko punktowo wskaźnik wilgotności spada poniżej 50%.

Obecnie mamy w Polsce do czynienia z tzw. suszą meteorologiczną. Obserwujemy spadek stanów wody i wysychanie gleby, szczególnie w strefie korzeniowej (do 7 cm), co ma istotne znaczenie dla rolnictwa z powodu gorszych warunków do ukorzeniania się wysiewanych roślin.

Wskaźnik wilgotności gleby w warstwie 0-7 cm w dniach 1 i 16 marca 2022 r.

    Prognoza rozwoju suszy

    Według prognoz długoterminowych IMGW-PIB kwiecień ma być ciepły (temperatura powietrza powyżej normy klimatologicznej), a w północnej części kraju mokry (opady powyżej normy, https://www.imgw.pl/wydarzenia/imgw-pib-eksperymentalna-prognoza-dlugoterminowa-temperatury-i-opadu-na-kwiecien-2022-r), co będzie hamowało rozwój suszy. Mimo wzrostu temperatury powietrza i parowania, prognozowane opady powinny wystarczyć do zapewnienia odpowiedniej ilości wody dla rozwijającej się wegetacji. Topniejąca górska pokrywa śnieżna pozytywnie wpłynie na poprawę stanów wód w rzekach południowej części kraju.

    Prognoza średniej miesięcznej temperatury powietrza i miesięcznej sumy opadów atmosferycznych na kwiecień 2022 r. dla wybranych miast w Polsce.

    W głębszych warstwach gleby wskaźnik wilgotności powinien utrzymać się na obecnym, korzystnym poziomie. W wierzchniej warstwie 0-7 cm zasoby wody będą, przy prognozowanych opadach, szybko się odbudowywać. Głównym ryzykiem dla poprawy warunków mogą być opady konwekcyjne – burzowe, punktowe – które zwiększają spływ powierzchniowy, powodując wzrost zagrożenia powodziowego oraz ograniczają zdolności retencjonowania wody w glebie.

    Aktualnie sytuacja hydrologiczna i wilgotnościowa gleby jest umiarkowanie dobra. Prognozowane na kwiecień opady powyżej normy oraz utrzymująca się w głębszych warstwach gleby dość wysoka wilgotność będą hamować rozwój suszy. Należy jednak pamiętać, że lokalnie warunki mogą układać się inaczej, w zależności od rozkładu i rodzaju opadów, rodzaju gleby czy uprawianych roślin. Dlatego w niektórych regionach zagrożenie suszą będzie większe.

    Polecamy nasz serwis hydrologiczny: hydro.imgw.pl

    Informacje o Przetwarzaniu Danych Osobowych

    Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej z siedzibą w Warszawie, ul. Podleśna 61, 01-673 Warszawa dalej „IMGW-PIB”, jako administrator w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) dalej „RODO”, stosownie do postanowień RODO, informuje: Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iodo@imgw.pl Pani/Pana dane osobowe mogą być przetwarzane w celu: Wypełnienia obowiązków prawnych, wynikających z obowiązujących przepisów prawa, a w szczególności: a. z ustawy o instytutach badawczych, b. z ustawy Prawo wodne, c. z ustawy Prawo zamówień publicznych, d. z ustawy dostępie do informacji publicznej, e. z ustawy Kodeks pracy, f. z ustawy Prawo lotnicze, g. z ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, h. z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, i. z ustawy o Narodowym Centrum Nauki, (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. c oraz e RODO); Realizacji umów której stroną jest Pani/Pan, lub do podjęcia działań na żądanie Pani/Pana, przed zawarciem umów (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit b RODO); Wynikającym z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora (realizacja praw wynikających z roszczeń odszkodowawczych wynikających z czynów niedozwolonych), (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit f RODO); W zakresie i celu określonym w treści wcześniej udzielonej Panią/ Pana zgody (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. a RODO). Odbiorcą Pani/Pana danych osobowych mogą być organy władzy publicznej oraz podmioty wykonujące zadania publiczne lub działające na zlecenie organów władzy publicznej, w zakresie i w celach, które wynikają z przepisów powszechnie obowiązującego prawa, podmioty kontrolujące administratora, podmioty finansujące administratora, strony umów z administratorem. Dane będą przechowywane do czasu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie. W zakresie, określonym w pkt2.1 (art. 6 ust. 1 lit c oraz e RODO) dane będą przechowywane przez okres niezbędny do realizacji wskazanych tam celów przetwarzania. W przypadkach, o których mowa w pkt2.2 (art. 6 ust. 1 lit. b RODO) dane będą przechowywane co najmniej do chwili wykonania umowy i upływu okresu przedawnienia roszczeń oraz zobowiązań podatkowych z nią związanych, a w przypadkach, o których mowa w pkt2.3 (art. 6 ust. 1 lit. f RODO) - do czasu przedawnienia roszczeń. W związku z przetwarzaniem Pani/Pana danych osobowych przysługują Pani/Panu następujące uprawnienia: Prawo dostępu do danych osobowych, w tym prawo do uzyskania kopii tych danych; Prawo do żądania sprostowania (poprawiania) danych osobowych – w przypadku, gdy dane są nieprawidłowe lub niekompletne; Prawo do żądania usunięcia danych osobowych (tzw. prawo do bycia zapomnianym), w przypadku, gdy: a. dane nie są już niezbędne do celów, dla których były zebrane lub w inny sposób przetwarzane, b. osoba, której dane dotyczą, wniosła sprzeciw wobec przetwarzania danych osobowych, c. osoba, której dane dotyczą wycofała zgodę na przetwarzanie danych osobowych, która jest podstawą przetwarzania danych i nie ma innej podstawy prawnej przetwarzania danych, d. dane osobowe przetwarzane są niezgodnie z prawem, e. dane osobowe muszą być usunięte w celu wywiązania się z obowiązku wynikającego z przepisów prawa; Prawo do żądania ograniczenia przetwarzania danych osobowych – w przypadku, gdy: a. osoba, której dane dotyczą kwestionuje prawidłowość danych osobowych, b. przetwarzanie danych jest niezgodne z prawem, a osoba, której dane dotyczą, sprzeciwia się usunięciu danych, żądając w zamian ich ograniczenia, c. administrator nie potrzebuje już danych dla swoich celów, ale osoba, której dane dotyczą, potrzebuje ich do ustalenia, obrony lub dochodzenia roszczeń, d. osoba, której dane dotyczą, wniosła sprzeciw wobec przetwarzania danych, do czasu ustalenia czy prawnie uzasadnione podstawy po stronie administratora są nadrzędne wobec podstawy sprzeciwu; Prawo sprzeciwu wobec przetwarzania danych – w przypadku, gdy łącznie spełnione są następujące przesłanki: a. zaistnieją przyczyny związane z Pani/Pana szczególną sytuacją, w przypadku przetwarzania danych na podstawie zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej przez Administratora, b. przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez Administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności, gdy osoba, której dane dotyczą jest dzieckiem. Ponadto: W przypadku, gdy przetwarzanie danych osobowych odbywa się na podstawie zgody osoby na przetwarzanie danych osobowych (art. 6 ust. 1 lit a RODO), przysługuje Pani/Panu prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie Pani/ Pana zgody przed jej wycofaniem. W przypadku uznania, iż przetwarzanie przez Administratora Pani/Pana danych osobowych narusza przepisy prawa przysługuje Pani/Panu prawo wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest obowiązkowe, w sytuacji, gdy przesłankę przetwarzania danych osobowych stanowi przepis prawa. Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest dobrowolne, ale konieczne do zawarcia między stronami umowy, w sytuacji, gdy przesłankę przetwarzania stanowi Państwa wniosek o zawarcie umowy, W przypadku gdy przetwarzanie odbywa się na podstawie zgody, podanie danych osobowych administratorowi jest dobrowolne. Pani/Pana dane będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany i będą profilowane. Newsletter klauzule Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez IMGW-PIBz siedzibą w Warszawie, przy ul. Podleśnej 61 moich danych osobowych (tj. danych podanych w Formularzu Rejestracyjnym) w celu otrzymywania Newslettera.
    Akceptuję i przechodzę do serwisu