16/12/2021

IMGW-PIB: Charakterystyka wybranych elementów klimatu w Polsce w listopadzie 2021 roku. Podsumowanie jesieni

TEMPERATURA POWIETRZA

LISTOPAD 2021

Średnia obszarowa temperatura powietrza w listopadzie 2021 r. wyniosła 5,2°C i była o 1,1°C wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczny listopad należy zaliczyć do miesięcy normalnych. Najcieplejszymi regionami Polski były Pas Wybrzeży i Pobrzeży Południowobałtyckich, gdzie średnia obszarowa temperatura powietrza (6,3°C) była o 1,4 stopnia wyższa od normy, najchłodniejszym zaś Sudety – tam średnia temperatura powietrza wyniosła 4,1°C (0,4 stopnia powyżej normy).

Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza w listopadzie 2021 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski.
Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza w listopadzie 2021 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski.

Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., listopad 2021 r. plasuje się na 16. pozycji. Był to jedenasty najcieplejszy listopad w XXI wieku (różnica między najcieplejszym listopadem 1963 r. wyniosła 1,6°C). Najniższą średnią temperaturą obszarową charakteryzował się ten miesiąc w 1993 r. (–1,3°C).

Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce w listopadzie, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce w listopadzie, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza w listopadzie pokazuje, że wartości średniej miesięcznej temperatury powietrza na całym obszarze Polski malały od wybrzeża Bałtyku w kierunku wschodnim i południowym. Najchłodniejszymi regionami były Karpaty i Karkonosze, a także północno-wschodnia część Polski. Najcieplej było na Wybrzeżu.

Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się granicach od 0,0°C do 2,0°C. Obszar położony w północno-zachodniej części kraju był cieplejszy od normy o co najmniej 1,5°C.

Najwyższą temperaturę powietrza (19,1°C) odnotowano 4 listopada w Bielsku-Białej i w Krakowie-Balicach (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Ogólnie najcieplejsze dni miesiąca notowano między 1 a 4 listopada. Na 2 z 59 stacji synoptycznych wartości absolutnego maksimum temperatury powietrza przekraczały 15°C, a na wszystkich przekraczały próg 10°C.

Ujemne wartości temperatury powietrza zarejestrowano w listopadzie na 57 stacjach synoptycznych – poniżej zera nie spadła temperatura tylko na stacjach w Helu i Kołobrzegu . Najchłodniej było 30 listopada na Kasprowym Wierchu (–12,0°C) i 23 listopada na Śnieżce (–11,0°C).

W przestrzennym rozkładzie wartości kwantyla 95% temperatury widoczny był wyraźny trend – jego wartości malały z południa Polski (tam było najcieplej) w kierunku północnym. Przestrzenny rozkład kwantyla 5% temperatury minimalnej miał zupełnie inny rozkład przestrzenny.

W listopadzie średnie dobowe wartości temperatury powietrza mieściły się zazwyczaj między średnią wieloletnią tego elementu a wartościami kwantyli 5% i 95%. 20 listopada wartość średniej dobowej temperatury powietrza w Polsce przekroczyła próg wyznaczony przez kwantyl 90% tego elementu. Występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski był w listopadzie 2021 r. kontynuowany. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym miesiącu szacowany jest na nieco powyżej 1,5°C.

Wartość współczynnika trendu jest zróżnicowana w poszczególnych regionach klimatycznych kraju. Najsilniejszy wzrost temperatury powietrza w listopadzie występuje na Wybrzeżu, na obszarze nizin i pojezierzy (1,6°C), najsłabszy – w Sudetach (1,1°C).

JESIEŃ 2021

Średnia obszarowa temperatura powietrza jesienią 2021 r. (wrzesień-listopad) wyniosła 9,5°C i była tylko o 0,6 stopnia wyższa od średniej wieloletniej wartość temperatury dla tego sezonu (klimatologiczny okres normalny 1991-2020). Tegoroczną jesień należy zaliczyć do sezonów bardzo ciepłych. Najcieplejszymi regionami Polski były Pas Pobrzeży i Wybrzeży Południowobałtyckich (średnia obszarowa temperatura 10,5°C, wyższa od normy o 1,1 stopnia) oraz Pas Pojezierzy (średnia obszarowa temperatura 9,6°C, wyższa od normy o 0,9 stopnia), najchłodniejszym zaś Pas Wyżyn (9,3°C, wyższa od normy o 0,3 stopnia).

Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza na jesieni 2021 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski.
Wartości średniej obszarowej temperatury powietrza na jesieni 2021 r. w poszczególnych regionach klimatycznych Polski.
Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce jesienią, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Klasyfikacja warunków termicznych w Polsce jesienią, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Według klasyfikacji rangowej średniej temperatury miesięcznej, obejmującej okres od 1951 r., sezon jesienny 2021 r. plasuje się na 11. pozycji. Była to 6. najcieplejsza jesień w XXI wieku (różnica między najcieplejszą jesienią 2006 r. wyniosła 1,5°C). Najniższą średnią temperaturą obszarową charakteryzował się ten sezon w 1993 r. (6,4°C).
Przestrzenne zróżnicowanie temperatury powietrza jesienią pokazuje, że wartość średniej temperatury powietrza na całym obszarze Polski (poza regionami górskimi) wyniosła powyżej 7°C w zachodniej części Polski i powyżej 11°C w pasie Pobrzeży.

Wskaźnik anomalii, tj. odchyleń od wartości wieloletnich średnich miesięcznych z okresu 1991-2020, zawierał się granicach od 0,0°C do 1,5°C.

Występujący od szeregu lat silny wzrostowy trend temperatury powietrza na obszarze Polski został w okresie jesieni umocniony. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w tym sezonie szacowany jest na blisko 1,3°C.

OPADY ATMOSFERYCZNE

LISTOPAD 2021

Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w listopadzie w Polsce wyniosła 39,7 mm, co stanowiło 100% normy dla tego miesiąca określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej miniony listopad należy zaliczyć do miesięcy normalnych.

Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w listopadzie, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce w listopadzie, w okresie 1966-2021, na podstawie norm okresu normalnego
1991-2020.

Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1966 r., listopad 2021 r. plasuje się na 32. pozycji. Najbardziej zasobny w opady był listopad w 2010 r. (ze średnią sumą 89,0 mm), najmniej – w 2011 r. (zaledwie 3,4 mm).

Listopad 2021 r. charakteryzował się przestrzennym zróżnicowaniem warunków pluwialnych na obszarze całego kraju w zakresie od nieco powyżej 20 mm do blisko 80 mm. Najniższe opady (ok. 20 mm) wystąpiły w południowo-wschodniej Polsce, w centralnej części Niziny Śląskiej
i w Kotlinie Kłodzkiej. Najwyższe miesięczne sumy opadów odnotowano w rejonie Wybrzeża i Pomorza oraz Wysoczyzny Elbląskiej.

Przestrzenny rozkład miesięcznej sumy opadów w listopadzie 2021 r.
Przestrzenny rozkład miesięcznej sumy opadów w listopadzie 2021 r.

Opady w listopadzie zawierały się w przedziale 70-180% normy wieloletniej (1991-2020).
Skumulowane sumy opadów atmosferycznych (od stycznia 2021 r.) na poszczególnych stacjach obrazują sytuację w zakresie zasilania opadowego. Widać, że na niektórych stacjach występuje deficyt, a na innych nadmiar opadów.

JESIEŃ 2021

Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego w sezonie jesiennym 2021 wyniosła 101,2 mm, co stanowiło nieco ponad 70% normy dla tego sezonu określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej minioną jesień należy zaliczyć do bardzo suchych.

Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce jesienią, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.
Klasyfikacja warunków pluwialnych w Polsce jesienią, w okresie 1951-2021, na podstawie norm okresu normalnego 1991-2020.

Według klasyfikacji rangowej średniej obszarowej sumy opadów, obejmującej okres od 1966 r., jesień 2021 r. plasuje się na 51. pozycji. Najbardziej zasobna w opady jesień w Polsce wystąpiła w 2017 r. (ze średnią sumą 251,3 mm), najmniej – w 2011 r. (62,4 mm).

Opracował M. Miętus
Na podstawie materiałów przygotowanych przez zespół:
D. Biernacik, A. Chodubska, M. Kitowski, E. Łaszyca, M. Marosz.

Informacje o Przetwarzaniu Danych Osobowych

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej z siedzibą w Warszawie, ul. Podleśna 61, 01-673 Warszawa dalej „IMGW-PIB”, jako administrator w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) dalej „RODO”, stosownie do postanowień RODO, informuje: Dane kontaktowe Inspektora Ochrony Danych: iodo@imgw.pl Pani/Pana dane osobowe mogą być przetwarzane w celu: Wypełnienia obowiązków prawnych, wynikających z obowiązujących przepisów prawa, a w szczególności: a. z ustawy o instytutach badawczych, b. z ustawy Prawo wodne, c. z ustawy Prawo zamówień publicznych, d. z ustawy dostępie do informacji publicznej, e. z ustawy Kodeks pracy, f. z ustawy Prawo lotnicze, g. z ustawy o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego, h. z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, i. z ustawy o Narodowym Centrum Nauki, (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. c oraz e RODO); Realizacji umów której stroną jest Pani/Pan, lub do podjęcia działań na żądanie Pani/Pana, przed zawarciem umów (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit b RODO); Wynikającym z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora (realizacja praw wynikających z roszczeń odszkodowawczych wynikających z czynów niedozwolonych), (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit f RODO); W zakresie i celu określonym w treści wcześniej udzielonej Panią/ Pana zgody (podstawa prawna: art. 6 ust. 1 lit. a RODO). Odbiorcą Pani/Pana danych osobowych mogą być organy władzy publicznej oraz podmioty wykonujące zadania publiczne lub działające na zlecenie organów władzy publicznej, w zakresie i w celach, które wynikają z przepisów powszechnie obowiązującego prawa, podmioty kontrolujące administratora, podmioty finansujące administratora, strony umów z administratorem. Dane będą przechowywane do czasu cofnięcia zgody na ich przetwarzanie. W zakresie, określonym w pkt2.1 (art. 6 ust. 1 lit c oraz e RODO) dane będą przechowywane przez okres niezbędny do realizacji wskazanych tam celów przetwarzania. W przypadkach, o których mowa w pkt2.2 (art. 6 ust. 1 lit. b RODO) dane będą przechowywane co najmniej do chwili wykonania umowy i upływu okresu przedawnienia roszczeń oraz zobowiązań podatkowych z nią związanych, a w przypadkach, o których mowa w pkt2.3 (art. 6 ust. 1 lit. f RODO) - do czasu przedawnienia roszczeń. W związku z przetwarzaniem Pani/Pana danych osobowych przysługują Pani/Panu następujące uprawnienia: Prawo dostępu do danych osobowych, w tym prawo do uzyskania kopii tych danych; Prawo do żądania sprostowania (poprawiania) danych osobowych – w przypadku, gdy dane są nieprawidłowe lub niekompletne; Prawo do żądania usunięcia danych osobowych (tzw. prawo do bycia zapomnianym), w przypadku, gdy: a. dane nie są już niezbędne do celów, dla których były zebrane lub w inny sposób przetwarzane, b. osoba, której dane dotyczą, wniosła sprzeciw wobec przetwarzania danych osobowych, c. osoba, której dane dotyczą wycofała zgodę na przetwarzanie danych osobowych, która jest podstawą przetwarzania danych i nie ma innej podstawy prawnej przetwarzania danych, d. dane osobowe przetwarzane są niezgodnie z prawem, e. dane osobowe muszą być usunięte w celu wywiązania się z obowiązku wynikającego z przepisów prawa; Prawo do żądania ograniczenia przetwarzania danych osobowych – w przypadku, gdy: a. osoba, której dane dotyczą kwestionuje prawidłowość danych osobowych, b. przetwarzanie danych jest niezgodne z prawem, a osoba, której dane dotyczą, sprzeciwia się usunięciu danych, żądając w zamian ich ograniczenia, c. administrator nie potrzebuje już danych dla swoich celów, ale osoba, której dane dotyczą, potrzebuje ich do ustalenia, obrony lub dochodzenia roszczeń, d. osoba, której dane dotyczą, wniosła sprzeciw wobec przetwarzania danych, do czasu ustalenia czy prawnie uzasadnione podstawy po stronie administratora są nadrzędne wobec podstawy sprzeciwu; Prawo sprzeciwu wobec przetwarzania danych – w przypadku, gdy łącznie spełnione są następujące przesłanki: a. zaistnieją przyczyny związane z Pani/Pana szczególną sytuacją, w przypadku przetwarzania danych na podstawie zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej przez Administratora, b. przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez Administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności, gdy osoba, której dane dotyczą jest dzieckiem. Ponadto: W przypadku, gdy przetwarzanie danych osobowych odbywa się na podstawie zgody osoby na przetwarzanie danych osobowych (art. 6 ust. 1 lit a RODO), przysługuje Pani/Panu prawo do cofnięcia tej zgody w dowolnym momencie. Wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie Pani/ Pana zgody przed jej wycofaniem. W przypadku uznania, iż przetwarzanie przez Administratora Pani/Pana danych osobowych narusza przepisy prawa przysługuje Pani/Panu prawo wniesienia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest obowiązkowe, w sytuacji, gdy przesłankę przetwarzania danych osobowych stanowi przepis prawa. Podanie przez Panią/Pana danych osobowych jest dobrowolne, ale konieczne do zawarcia między stronami umowy, w sytuacji, gdy przesłankę przetwarzania stanowi Państwa wniosek o zawarcie umowy, W przypadku gdy przetwarzanie odbywa się na podstawie zgody, podanie danych osobowych administratorowi jest dobrowolne. Pani/Pana dane będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany i będą profilowane. Newsletter klauzule Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez IMGW-PIBz siedzibą w Warszawie, przy ul. Podleśnej 61 moich danych osobowych (tj. danych podanych w Formularzu Rejestracyjnym) w celu otrzymywania Newslettera.