Średnia temperatura powietrza w marcu br. w Polsce, w odniesieniu do klimatologicznego okresu 1981-2010, była o 1.7°C wyższa. Był to kolejny z rzędu miesiąc określony przez klimatologów jako ciepły.
Według klasyfikacji kwantylowej warunków termicznych średnia temperatura w marcu 2020 r. w Polsce wynosiła 4.5°C. Z kolei klasyfikacja rangowa wskazuje, że marzec 2020 r. był zaledwie 14. w rankingu uwzględniającym wartość średniej temperatury od 1951 r. Najcieplejszy był marzec w 1990 r. (6,5°C), a najchłodniejszy w 1952 i 1987 r. (-2,5°C).
Marzec to miesiąc, w którym maksymalne wartości temperatury powietrza są nierzadko bliskie 20°C, a minimalne spadają do blisko -20°C. Ten w 2020 r. był typowym miesiącem pod tym względem. Najwyższą temperaturę zanotowano 19 marca w Raciborzu (19,5°C). Nieco chłodniej było w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie (19,1°C). Najchłodniej (absolutne minimum temperatury) odnotowano na Kasprowym Wierchu 22 marca -16,7°C, na Śnieżce 23 marca -14,5°C.
W pierwszej połowie miesiąca średnie dobowe wartości temperatury układały się powyżej średnich dobowych wartości w wieloleciu 1981-2010 r., natomiast w drugiej połowie marca wartości te były zazwyczaj niższe. Wartości temperatury, w krótkich okresach w ciągu doby, przyjmowały wartości powyżej kwantyla 90% dla tego elementu. Na kilku stacjach odnotowano dni (2-3 kolejne doby) z temperaturą średnią dobową poniżej normy wieloletniej (Ryc. 1).
Prezentujemy średnie temperatury obszarowe w marcu 2020 r. na terenie Polski:
* Pasa
Nizin (Niziny Środkowopolskie na południu graniczą z Sudetami i Wyżyną
Małopolską.
Od zachodu ich naturalną granicą jest dolina Odry. Od północy graniczą z
Pojezierzem Pomorskim oraz Pojezierzem Mazurskim) – 5,2°C,
wschodnia część – 4,2°C.
* Pas Pobrzeży (Nizina Nadmorska z pobrzeżami: szczecińskim, koszalińskim, gdańskim z Żuławami Wiślanymi) – 4,3°C.
* Pas Pojezierzy (Pojezierze Pomorskie oraz Pojezierze Wielkopolskie) – część zachodnia – 4,7°C, wschodnia – 3,8°C.
* Podkarpacie – 5,1°C.
* Karpaty – 4,0°C.
* Sudety – 3,8°C.
Wartość współczynnika trendu wzrostu jest bardzo podobna. Na Pojezierzach i Nizinach o 3,2°C , w pasie Wyżyn o 2,9°C, na Podkarpaciu o 3,4°C, w Sudetach o 2,3°C, w Pasie Pobrzeży o 2,7°C. Marzec 2020 r. był ostatnim w okresie 1991-2020. Jest zatem możliwe wyznaczenie średniej wartości temperatury we wspomnianym wieloleciu. Wartość ta przez kolejne 10 lat, tj. okres 2021-2030, będzie traktowana, jako tzw. norma klimatyczna dla tego miesiąca.
Marzec 2020 r. był miesiącem generalnie bardzo suchym (Ryc. 4). Na większości stacji synoptycznych odnotowane miesięczne sumy opadów były zdecydowanie poniżej normy wieloletniej (Ryc. 5). O ile jeszcze w pierwszej połowie miesiąca występowały opady to już w drugiej połowie opady były minimalne lub ich praktycznie nie było.
W konsekwencji można powiedzieć, że trwający conajmniej od początku 2019 r. problem z zasilaniem opadowym, utrwalił się. Skumulowany deficyt opadów nadal jest wysoki i w wielu miejscach kraju przekracza 100 mm (w okresie od stycznia 2019 roku). Stacjami o najsilniejszym niedoborze są m.in. Płock, Koło, Łódź i Kalisz. Na wielu stacjach deficyt opadów utrzymuje się od stycznia 2011 r. gdzie wartość tego wskaźnika przekracza już jednoroczną normę opadową (np. Płock).
Opracowanie: prof. dr hab. Mirosław Miętus oraz zespół: dr Michał Marosz, prof. Agnieszka Wypych, Danuta Czekierda, Dawid Biernacik.
